جریمه رانندگی بدون گواهینامه چیست؟
جریمه رانندگی بدون گواهینامه در صورتی که گواهینامه رانندگی (موتورسیکلت، خودرو یا سایر وسائط نقلیه) دارید و به هنگام ارتکاب تخلف به هر دلیلی گواهینامه خود را همراه نداشتید، مبلغ ۳۰ هزار تومان است.
در عین حال مامور از شما درخواست کارت ملی یا یکی از اوراق شناسایی می کند. او موظف است بدون توقف خودرو شما در ازای اخذ مدرک مزبور به شما رسید ارائه دهند. شما نیز باید طی ۴۸ ساعت خود را به یکی از مراکز پلیس راهور محل سکونت خود معرفی کنید و گواهینامه خود را ارائه کنید که در غیر این صورت به مراجع قضایی معرفی خواهید شد.
اما اگر گواهینامه خود را گم کرده‌اید باید با اعلام مفقودی و دریافت تاییدیه مرکز صدور گواهینامه نسبت به دریافت گواهینامه جدید اقدام کنید. با تاییدیه صادر شده این افراد با زمان تعریف شده در آن تاییدیه اجازه تردد در جاده‌ها را خواهند داشت.
در نظر داشته باشید که هر چند مکلفید طبق قانون گواهینامه، کارت ماشین، بیمه و معاینه فنی را به همراه داشته باشید، اما به همراه نداشتن این مدارک، دلیلی برای انتقال ماشین به پارکینگ نیست و مامور اجازه توقیف اتومبیل شما را به بهانه نداشتن گواهینامه ندارد.
بر اساس متن صریح قانون، تمام افرادی که در جاده‌های درون شهری و برون‌شهری کشور با خودرو تردد و رانندگی می‌کنند، باید گواهینامه با خود به همراه داشته باشند. لذا اگر فردی به هر بهانه‌ای با خود گواهینامه به همراه نداشته باشد ماموران پلیس راهور موظف هستند تا برای فرد جریمه رانندگی بدون گواهینامه را در نظر بگیرند.
اگر اصلا گواهینامه ندارید و رانندگی کنید چه جریمه ای در انتظار شماست؟
به همراه داشتن گواهینامه رانندگی به قدری اهمیت دارد که بر طبق قانون ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، رانندگی بدون گواهینامه جرم است و راننده مشمول مجازات خواهد شد.
اگر راننده‌ای بدون گواهینامه، رانندگی کند، بر طبق قانون مجازات‌هایی مانند حبس و جزای نقدی برای او در نظر گرفته می‌شود، جزای نقدی راننده برای کسب درآمد دولت از محل جرایم و تخلفات مردمی بوده و در موارد مشخص و خاصی مصرف می‌شود. اما با این وجود، رانندگی بدون گواهینامه چطور می‌تواند امکان پذیر شود؟
از بیستم خرداد ماه سال ۹۵ تاکنون تغییرات مهمی در مجازات رانندگی بدون گواهینامه ایجاد شده است. طبق این تغییرات، مجازات رانندگی بدون گواهینامه در جدول مجازات های تعزیری جزء مجازات های درجه شش محسوب شده و برخلاف گذشته که مجازات رانندگی بدون گواهینامه در دسته مجازات‌های درجه هفت به حساب می‌آمد و خاطیان بین ۹۱ روز تا ۶ ماه به زندان محکوم می‌شدند، با تغییر به وجود آمده، مجازات رانندگی بدون گواهینامه بین شش ماه تا دو سال تعیین می‌شود.
جریمه نقدی رانندگی بدون گواهینامه چقدر است؟
جریمه نقدی این افراد نیز که در گذشته بیش از ۱۰ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال تعیین می‌شد به بیش از ۲۰ میلیون ریال تا ۸۰ میلیون ریال افزایش یافته است.
از این پس رانندگی بدون گواهینامه محرومیت‌های اجتماعی سنگین‌تری نیز برای متخلفان به همراه خواهد داشت چراکه برخلاف گذشته که امکان محرومیت اجتماعی متخلفان تنها تا شش ماه وجود داشت، این بار رانندگی بدون گواهینامه می‌تواند منجر به محرومیت از حقوق اجتماعی آن هم بیش از شش ماه تا ۵ سال را برای متخلف به همراه داشته باشد.
نکته دیگری که باعث می‌شود کمتر کسی به فکر رانندگی با وسیله نقلیه آن هم بدون در اختیار داشتن گواهینامه مربوط به آن بیفتد، مجازات جدیدی است که می‌تواند متخلف را حداکثر تا ۵ سال از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی محروم کند!
ابلاغیه مذکور، ممنوعیت جدید دیگری را نیز برای رانندگی بدون گواهینامه تشریح کرده است و آن، ممنوعیت صدور برخی اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی است.
تغییر درجه مجازات تخلف رانندگی بدون گواهینامه از هفت به شش در جدول مجازات‌های تعزیری، این امکان را نیز برای رسانه‌ها فراهم کرده است که در صورت قطعی شدن حکم، نام فرد و حکم قطعی او را منتشر کنند؛ مجازاتی که برای چهره‌های سرشناس، کمتر از حبس آزاردهنده نیست.
باتوجه به این ابلاغیه، مجازات رانندگی بدون گواهینامه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون بودجه سال ۹۵ یعنی بیستم خردادماه، درجه شش محسوب می‌شود و رسیدگی آن تنها در صلاحیت دادسراهای عمومی و انقلاب است و دیگر مشمول رسیدگی مستقیم در دادگاه نمی‌شود.
اما سوال مهم دیگری نیز وجود دارد و آن این که اگر کسی که گواهینامه رسمی برای وسایل نقلیه موتوری ندارد اقدام به رانندگی کند و منجر به قتل دیگری شود، آیا مقصر حادثه تلقی می شود؟
در پاسخ باید گفت که صرف نداشتن گواهینامه دلالت بر تقصیر راننده ندارد و همانطور که داشتن گواهینامه نیز دلالت بر عدم تحقق بی احتیاطی یا بی مبالاتی از سوی راننده ندارد و این برعهده مرجع قضایی است که با ارجاع به کارشناس و شرایط و اوضاع و احوال پرونده به دست آورد که چه کسی در وقوع حادثه مرتکب تقصیر شده است.
چنانچه برای مقام قضایی ثابت شود که فرد بدون گواهینامه مقصر حادثه بوده، برابر قانون مکلف است مجازات وی را تشدید کند مضافاً اینکه قاضی می تواند به عنوان مجازات تکمیلی مجرم را به مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم کند.
در قتل غیرعمد ناشی از تخلفات رانندگی مجازات قصاص وجود ندارد و تنها مجازات تعیین حبس تعریزی و جزای نقدی، در صورت مطالبه اولیای دم در نظر گرفته شده است.
همچنین بر اساس قوانین و مقررات راهور که در سایت راهور 120 عنوان شده است کسانی که در مدت ضبط گواهینامه مبادرت به رانندگی می کنند به مجازات مقرر برای رانندگی بدون گواهینامه محکوم می شوند.