دیاگ خودرو چیست و چگونه کار می کند؟

امروزه یکی از اصلی ترین بخش های هر خودرو را کامپیوتر آن تشکیل می دهد. تقریبا تمام خودروهای امروزی که از سیستم انژکتور استفاده می کنند مجهز به یک کامپیوتر داخلی هستند که وظیفه ثبت و ضبط عملکرد همه دستگاه های الکترونیکی و مکانیکی خودرو را بر عهده دارد. تمامی فعالیت های الکترونیکی و مکانیکی خودرو توسط کامپیوتر خودرو کنترل می شود و همانند مغز، وظیفه ارتباط بین قسمت های مختلف خودرو، بر عهده کامپیوتر آن است. اگر کامپیوتر خودرو دچار مشکل شود طبیعتا خودرو از کارکرد معمول خود باز مانده و باید نسبت به تعمیر کامپیوتر آن چاره ای اندیشید. اما همانطور که اشاره شد کامپیوتر خودرو وظیفه دیگری را نیز بر عهده دارد و آن ثبت فعالیت های درونی و برونی خودرو می باشد. حال اگر با استفاده از روشی بتوان از این اطلاعات خام، دانش استخراج نمود، می توان عیب های احتمالی خودرو را کشف و یا از بروز آن ها جلوگیری نمود. به عیب یابی و یافتن اشکالات خودرو اصطلاحا دیاگ خودرو گفته می شود که در ادامه در رابطه با آن نکاتی را متذکر خواهیم شد.

دیاگ خودرو چیست؟

کلمه دیاگ از واژه انگلیسی Diagnosis گرفته شده و به معنای عیب یابی می باشد. طبعا دیاگ خودرو نیز به معنای عیب یابی خودرو می باشد. اما این امر توسط سیستم ها و نرم افزار های خاصی انجام می گیرد که به سیستم های دیاگ خودرو معروف هستند. اصولا هر کارخانه خودرو سازی سیستم عیب یابی مخصوص به خودش را داراست و از این لحاظ نمی توان هر خودرویی را با هر سیستمی عیب یابی نمود یا اصطلاحا دیاگ زد. معمولا هنگام مراجعه به تعمیرگاه ها برای عیب یابی خودرو هنگام اتصال دستگاه دیاگ به خودرو اولین سوالی که توسط دستگاه پرسیده خواهد شد، انتخاب نوع خودرو و مدل آن می باشد.

اما اصطلاح دیاگ خودرو به این معنی است که بتوان با استفاده از اطلاعاتی که کامپیوتر خودرو در اختیار ما قرار می دهد، خودرو خود را عیب یابی نموده و بتوانیم اشکالات بروز امده در آن را شناسایی نماییم. یک دستگاه دیاگ خودرو از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است که در ادامه هر کدام را مختصرا توضیح خواهیم داد.

قسمت های مختلف دستگاه دیاگ

دستگاه دیاگ یا عیب یاب خودرو دستگاهی است که با وصل شدن به ECU یا کامپیوتر خودرو قادر به بررسی وضعیت خودرو و بدست آوردن اطلاعات کاری آن می باشد. هر دستگاه دیاگ از قسمت های ذیل تشکیل شده است:

کامپیوتر

کامپیوتر دستگاه دیاگ وظیفه پردازش اطلاعات دریافت شده از ECU خودرو را داشته و با استفاده از آن اطلاعات و بهینه سازی آن ها دانشی را در رابطه با وضعیت کارکرد قطعات و نحوه عملکرد خودرو نشان می دهد. اصلی ترین بخش یک دستگاه دیاگ همان کامپیوتر می باشد که وظیفه پردازش اطلاعات را بر عهده دارد.

سخت افزار یا اینترفیس

منظور از سخت افزار یا اینترفیس همان مترجم میانی بین ECU و کامپیوتر معمولی دستگاه دیاگ می باشد. با استفاده از اینترفیس و کابل های رابط ما قادر خواهیم بود خودرو را عیب یابی کرده و مشکلات احتمالی عملکردی آن را شناسایی کنیم.

کابل های رابط و کانکتورها

وظیفه اتصال دستگاه دیاگ به کامپیوتر خودرو را بر عهده داشته قادرند اطلاعات را بین ECU و دستگاه دیاگ منتقل نمایند. این کابل ها و کانکتورها از یک طرف به دستگاه دیاگ و از طرف دیگر مستقیما به کامپیوتر خودرو متصل می شوند.

نرم افزار دیاگ خودرو

یکی دیگر از مهمترین قسمت های دیاگ می باشد که برای هر مدل خودرو متفاوت می باشد. هر خودرو از یک سری دستورالعمل های کارکردی متفاوت استفاده می کند. به همین علت نمی توان هر خودرویی با هر نرم افزاری دیاگ زد. برای هر خودرو باید از نرم افزار خاص خود آن خودرو استفاده نماییم تا دستگاه بتواند نحوه کارکرد فعلی خودرو را با استاندارهای نوع خودرویی که انتخاب شده است تطبیق دهد و آنگاه اقدام به عیب یابی نماید.

همانطور که اشاره شد پس از نصب دستگاه و انتخاب نوع خودرو، دستگاه شروع به کار خواهد کرد. لازم به ذکر است که قبل از شروع عملیات دیاگ زدن باید سوئیچ خودرو باز باشد. پس از اتمام عملیات عیب یابی، دستگاه یک سری کدهایی را نمایش خواهد داد که هر کدام از این کدها بیانگر حالت خاصی از عملکرد درست یا نادرست خودرو می باشد. وظیفه ترجمه و تفسیر این کدها به عهده تعمیرکار یا نرم افزارهای دیاگ خودرو می باشد. لازم به ذکر است که در پاره از موارد ممکن است دیاگ خودرو همزمان چند کد متفاوت را مبنی بر اشکالات خودرو نمایش دهد. در این صورت نرم افزارها توانایی ترکیب این کدها را با یکدیگر نداشته و به همین علت حتما باید یک متخصص در این باره نظر بدهد.

گاهی نیز به علت معیوب شدن دستگاه کامپیوتر خودرو، ممکن است به طور کلی نیاز باشد که سیستم کامپیوتر یکبار ریست گردد. این امر نیز بر عهده دستگاه دیاگ خودرو می باشد که با استفاده از آن می توان کامپیوتر خودرو را ریست کرده و اطلاعات را دوباره به آن وارد نمود.

همچنین با استفاده از دستگاه دیاگ می توان اطلاعات جامعی را نیز درباره خودرو نظیر میزان مصرف سوخت، تنظیم درجه پاشش سوپاپ، نمایش مسافت پیموده شده و اطلاعاتی از این قبیل را بدست آورد و یا تغییر داد. به طور کلی با یک دستگاه دیاگ خودرو می توان به نوعی با خودرو ارتباط برقرار کرده و مشکلات و عیب های احتمالی آن را دریافت کرد. از طرفی می توان اطلاعات کاملی را نیز درباره وضعیت فعلی خودرو و وضعیت استاندارد خودرو دریافت کرد که می تواند در زمینه نگهداری هر چه بهتر خودرو توسط مالک بسیار مفید باشد.