قوانین سبقت در رانندگی کدامند؟
در بخش سوم از فصل نهم آئین نامه راهنمایی و رانندگی به بحث سبقت در رانندگی پرداخته شده است. این موارد کلیه الزامات و قوانینی است که شما باید برای سبقت گرفتن به شیوه ای ایمن بدانید و رعایت کنید.
ماده ۱۳۲- رانندگانی که قصد سبقت گرفتن از وسایل نقلیه‌ای را که در جهت آنان حرکت می‌نمایند دارند، در محل‌های مجاز و در صورت لزوم پس از روشن کردن چراغ راهنما و یا با دادن علامت لازم تنها از سمت چپ آنها سبقت گیرند و پس از سبقت و طی مسافت کافی. بار دیگر با روشن کردن چراغ راهنما و یا بادادن علامت به طرف راست راه متوجه و در مسیر قبلی خود قرار گیرند به نحوی که راه وسیله نقلیه‌ای که از آن سبقت گرفته شده بسته نشود یا موجب تصادف نشود. با وجود این سبقت گرفتن از طرف راست وسیله نقلیه‌ای که در حال گردش به چپ میباشد مجاز خواهد بود.
ماده ۱۳۳- مسیری که راننده می‌خواهد برای سبقت گرفتن وارد آن شود باید تا فاصله دور و مطمئنی از طرف مقابل خالی از هرگونه وسیله نقلیه بوده و تفاوت سرعت بین وسیله نقلیه او و وسیله نقلیه جلویی برای سبقت کافی باشد تا به این ترتیب موجب به خطر انداختن خود و ترافیک سمت مقابل نشده باشد.
ماده ۱۳۴- رانندگان وسایل نقلیه‌ای که از آنها سبقت گرفته می‌شود باید راه را برای وسیله نقلیه‌ای که درحال سبقت گرفتن است باز کنند و بر سرعت خود نیفزایند.
ماده ۱۳۵- سبقت گرفتن در موارد زیر ممنوع است:
الف ـ در سرپیچ‌های تند و سربالایی که میدان دید راننده کم است.
ب - از ۵۰ متر مانده به پیچ‌ها تا ۵۰ متر پس از آن یا در تقاطع راه‌ها یا در تقاطع راه آهن، مگر آنکه به وسیله علایم، سبقت مجاز شناخته شده باشد.
پ - هنگامی که روشنایی و میدان دید به هر علت کافی نباشد.
ت - سبقت از وسیله نقلیه‌ای که خود در حال سبقت گرفتن است، مگر در راهی که به دلیل وجود سه خط عبور یا بیشتر، این عمل مجاز باشد.
ث - برای اتوبوس‌ها و کامیون‌ها در معابر شهری.
ج - از ۱۰۰ متر مانده به ورودی تونل‌ها و پل‌ها تا انتهای آنها، مگر آنکه به وسیله علایم، سبقت مجاز شناخته شده باشد.
چ - در نقاطی که با نصب علایم ویژه سبقت گرفتن ممنوع اعلام شده باشد.
ح - هنگامی که وسیله نقلیه‌ای در فاصله‌ای نزدیک و غیر ایمن از روبرو در حال حرکت است.
چند نکته در مورد سبقت گرفتن:
در مسیرهایی که خط وسط به صورت ممتد است سبقت گرفتن ممنوع است معمولا با شروع خط ممتد علامت سبقت ممنوع نیز در ابتدای مسیر وجود دارد. تنها در بخشهایی از مسیر که خط ممتد نیست رانندگان مجاز به سبقت گرفتن هستند.
در ادامه برای آشنایی و درک بهتر موضوع کلیه خطوط همراه با تصویر توضیح داده شده است:
الف) خطوط ممتد: اولین خطوطی که مورد بررسی قرار میدهیم خطوط ممتد است . خطوط ممتد که تصویر آن در زیر آمده است دو مفهوم مهم دارد : ۱- اینکه گردش و یا عبور بر روی آن ممنوع است ۲- اینکه وقتی این خطوط را در جاده یا خیابان میبینیم سبقت گرفتن تا پایان این خطوط ممنوع میباشد.
ب) خطوط مقطع: خطوط مقطع دقیقا برعکس خطوط ممتد است. بر روی این خط میتوان عبور و گردش کرد و همین طور با رعایت حق تقدم و احتیاط میتوان اقدام به سبقت گرفتن نیز نمود.
ج) دو خط ممتد موازی وسط جاده: این نوع از خطوط به معنای تاکید خط ممتد است . تصویر این نوع از خطوط در زیر آورده شده است.
د) یک خط ممتد و یک خط منقطع موازی در وسط جاده: در این نوع خطوط اگر وسیله نقلیه سمتی باشد که خطوط منقطع است میتواند گردش کند یا سبقت بگیرد اما اگر وسیله نقلیه در سمت خطوط ممتد باشد مجاز به هیچ یک از موارد سبقت یا گردش و عبور بر روی خطوط نیست.
ذ) خطوط در باند ها: حتما در بزرگراه ها و آزادراه ها خطوط منقطع را دیده اید در این موارد باید سعی کرد از بین خطوط رانندگی کنیم تا از ایجاد ترافیک جلوگیری شود. سبقت گرفتن از سمت چپ و لاین سرعت این باندها مجاز و بلامانع است.
مراحل لازم برای سبقت بی خطر
ابتدا با در نظر گرفتن همه ی جوانب در آزادراهها و بزرگراهها و جاده های دو طرفه و یک طرفه و خیابانها توجه کنید که:
الف-منطقه ی ممنوعه نباشد
ب-خط ممتد نباشد
ج-از روبرو و پشت سر اتومبیلی در حرکت نباشد و با کنترل پشت سر از آینه ها و کنترل نقاط کور دو طرف اتومبیل چراغ راهنمای سمت چپ را بزنيد و با دادن علامت (روز بوسیله ی بوق و شب بوسیله ی چراغ دادن) راننده ای را که قصد سبقت دارید آگاه سازید.
2- بعد از زدن چراغ راهنمای سمت چپ، تغيير خط دهيد و بر سرعت خود بيفزایيد(تجاوز از سرعت مجاز و مطمئنه ممنوع میباشد) و هنگامي كه فاصله طولی مناسب را با وسيله نقليه حفظ كرديد (رويت چراغ های بزرگ وسيله نقليه از آئينه وسط خودرو) با زدن چراغ راهنمای سمت راست به شکل اریب و با یک زاویه ی کم به لاین قبلی تغییر مسیر دهید. در اين هنگام حتماً مطمئن شويد راننده مذكور از تصميم شما مطلع شده است و هرگز به طور ناگهانی در جلوی آن قرار نگيريد.
3- هنگام سبقت به دوچرخه ها و ساير وسايل نقليه كوچكی كه در جلوی وسيله ای كه قصد سبقت از آن را داريد و ممكن است از ديد شما پنهان باشند، توجه كنيد همچنين ممكن است هنگام سبقت وسايل نقليه جلويی شما، قصد گردش، به چپ داشته باشند و يا اينكه عابران پياده قصد ورود به عرض خيابان را داشته باشند.
4- اگر وسيله نقليه ای كه در حال سبقت از آن هستيد، به طور ناگهاني سرعت خود را زياد كرد با او مسابقه نگذاريد بايد سرعت خود را كم كنيد و به جاي قبلی خود برگرديد. هنگامی كه وسيله ای در حال سبقت از خودروی شما است، هرگز سعی بر اضافه كردن سرعت خود نكنيد.
5- هرگز در گذرگاه عابر پياده سبقت نگيريد. اگر می خواهيد از وسيله ای كه پارك شده است سبقت بگيريد، مراقب سرنشينانی كه ممكن است بطور ناگهانی درب اتومبیل را باز كنند و يا عابران پياده ای كه از جلوی ماشين بيرون بيايند باشيد. در بسياری از جاده ها كه سرعت تعيين شده زياد است و در هر جهت 2 يا 3 لاین و بيشتر وجود دارد، لاین سمت چپ، لاین مخصوص سبقت است.
بنابراين، اگر قصد سبقت نداريد و در اين لاین حركت مي كنيد، در اولين فرصت ضمن رعايت شرايط قانونی، به لاین سمت راست تغيير مسير دهيد. در ضمن وقتیکه از اتومبیلهای بزرگ میخواهید سبقت بگیرید دقت کنید فاصله طولی با این گونه اتومبیلهای طویل را بیشتر کنید تا میدان دید شما بیشتر شده و راحت تر و ایمن تر بتوانید از اینگونه اتومبیلها سبقت بگیرید.
راندن در جاده ها متناسب با نوع وسيله نقليه متفاوت است. سرعت و شتاب برخي خودروها نسبت به ساير وسايل نقليه بالاتر بوده و به تبع آن ميل رانندگان آنها به تند راندن نيز افزايش می يابد. برای جاده ها و آزادراهها و بزرگراه ها هم حداقل و حداكثر سرعت در نظر گرفته شده است بنابراين با وجود چنين شرايطي سبقت امری اجتناب ناپذير در رانندگی به حساب مي آيد. اگر 1% احساس میکنید فاصله برای سبقت کافی نیست اقدام به سبقت نکنید حتی اگر مجبور باشید یک مسیر طولانی پشت سر اتومبیلی حرکت کنید چرا که سبقت نابجا یعنی تصادف مرگبار پس نتیجه میگیریم همیشه از سرعت نابجا و سبقت نابجا پرهیز کنید.
در قوانين رانندگی همه ی خودروها بايد در خط عبوري خود حركت كنند و بين خطوط برانند اما آنگاه كه نياز به سبقت باشد بايد به نوع خطوط جاده، بزرگراه و آزادراه، ممتد يا مقطع و موقعيت خودروهای مجاور در بزرگراه ها يا آزادراه ها و مقابل در جاده ها توجه كنند و با روشن كردن چراغ راهنما و رعايت احتياط، اقدام به سبقت کنند.