سنسور اکسیژن خودرو چیست و چگونه کار می کند؟
امروزه یکی از قطعات داخلی هر خودرو سنسور اکسیژن آن می باشد. سنسور اکسیژن قطعه ایست که در خروجی دود موتور خودرو قرار گرفته و وظیفه آن اندازه گیری نسبت سوخت به هوای درون موتور می باشد. این سنسور نقشی اصلی را در تعیین میزان مصرف سوخت در خودرو ایفا می کند و یکی از عوامل بد کار کردن خودرو و یا ازدیاد مصرف سوخت در خودرو ها ممکن است ضعف در کارکرد صحیح سنسور اکسیژن باشد. به همین علت در این مطلب بر آن شدیم تا اطلاعات کاملی را در رابطه سنسور اکسیژن و نحوه کارکرد آن درون خودرو را ارائه دهیم تا با این قطعه حیاتی در طراحی خودرو، بیشتر آشنا شویم.
سنسور اکسیژن خودرو چیست؟
سنسور اکسیژن تقریبا در همه خودروها کارکرد مشابهی داشته و در میزان مصرف سوخت خودرو و همچنین کارکرد صحیح خودرو، نقش به سزایی دارد. اولین سنسور اکسیژن در دهه ۷۰ و در یکی از خودروهای کمپانی ولوو به کار رفت. مدت کوتاهی پس از استفاده از این سنسورها در خودروها و با توجه به میزان آلایندگی کمتری که خودروهای دارای سنسور اکسیژن ایجاد می کردند، استفاده از این سنسور در طراحی خودروها اجباری شد و همه سازندگان خودرو باید این قطعه را خودروی خود جای می دانند. امروزه تمامی خودروهای ساخته شده در دنیا باید مجهز به سنسور اکسیژن مخصوص به خود باشند.
برخی از خودروها از دو سنسور اکسیژن همزمان استفاده می کنند و برخی دیگر فقط از یک سنسور بهره می برند. این سنسورها در خودروها اطلاعات مربوط به میزان مصرف سوخت و هوای ورودی به موتور را دریافت کرده و به کامپیوتر خودرو گزارش می کنند. سپس کامپیوتر ، این اطلاعات را با قوانین استاندارد خود مطابقت داده و در صورت مغایرت یک هشدار ایجاد میکند که باید توسط دیاگ زدن خودرو رفع گردد.
نحوه کار سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن معمولا روی مانیفولد دود نصب شده و وظیفه اش اندازه گیری میزان اکسیژن احتراق نیافته در محفظه احتراق خودرو می باشد. بررسی این میزان اکسیژن در اگزوز خودرو یکی از راه های بدست آوردن میزان هدر رفت سوخت در خودرو می باشد. نسبت هوا به سوخت در حالت عادی باید چیزی حدود ۱۴.۷ به ۱ باشد. یعنی به ازای هر یک سی سی سوخت ۱۴.۷ سی سی هوا مخلوط شود. اگر این مقدار کمتر از حالت استاندارد باشد، یعنی مقدار هوا نسبت به سوخت کمتر باشد یا برعکس بیشتر باشد، دلیلی بر درست کار نکردن خودرو می باشد و نشان از این می دهد که میزان آلایندگی خودرو بیشتر از آن چیزی است که باید باشد. البته این میزان در دماها و کارکردهای مختلف خودرو قابل تغییر است و باید در هر شرایطی یک نسبت جدید بدست آورد. وظیفه محاسبه نسبت دقیق سوخت به هوا بر عهده کامپیوتر خودرو می باشد که در دماها و شرایط مختلف جوی این نسبت را تغییر می دهد.
نحوه کارکرد سنسور و محل قرار گیری آن
اختلاف میزان اکسیژن درون اگزوز و هوای محیط، باعث تولید ولتاژ در سنسور اکسیژن می گردد. اندازه گیری این اختلاف ولتاژ به عهده واحد ECU خودرو می باشد. کامپیوتر خودرو این اختلاف ولتاژ را با توجه به شرایط خودرو با اندازه استاندارد مطابقت داده و میزان صحیح کارکرد سنسور اکیسژن را نمایش می دهد.
اما خودروهایی که از دو سنسور اکیسژن بهره می برند توانایی تخمین دقیق تر میزان آلایندگی خودرو را دارند. یک سنسور در ورودی مخزن کاتالیست و قبل آن قرار می گیرد و دیگری در خروجی مخزن کاتالیست و بعد آن قرار می گیرد. کامپیوتر خودرو با دریافت هر دو گزارش از این دو سنسور و ترکیب اطلاعات موجود توانایی بیشتری را در زمینه کنترل آلایندگی خودرو خواهد داشت.
