سنسور دریچه گاز یا TPS چیست؟

یکی از قطعات مهمی که در موتورهای انژکتوری بکار رفته است ، سنسور موقعیت دریچه گاز یا TPS می باشد. وظیفه این قطعه باز و بسته کردن دریچه گاز و گزارش عملکرد آن به کامپیوتر خودرو یا همان ECU می باشد. این سنسور در موتورهایی که با سیستم انژکتور، پاشش سوخت را انجام میدهند در روی دریچه گاز نصب می شود. در حقیقت سنسور دریچه گاز نوعی مقاومت متغیر می باشد که با باز و بسته شدن دریچه گاز ماشین، مقدارش تغییر کرده و این تغییر مقدار اطلاعاتی را به ECU خودرو ارسال می کند. در ادامه قصد داریم در رابطه با این قطعه داخلی خودرو بحث کرده و نکاتی را در رابطه با عیب یابی و نگهداری سنسور دریچه گاز یا همان TPS خودرو ذکر نماییم.

همانطور که اشاره شد، سنسور دریچه گاز یک مقاومت متغیر می باشد که میزان باز بودن دریچه گاز خودرو را به ECU یا کامپیوتر خودرو گزارش می دهد. با فشردن پدال گاز توسط راننده ، دهانه دریچه گاز تغییر کرده و این تغییر باعث می شود که مقادیری توسط TPS ثبت و به ECU ارسال گردد. در صورت خرابی یا ایراد در این سنسور ممکن است ایراداتی در نحوه کارکرد خودرو به وجود آید که در ادامه در رابطه با این موضوع بیشتر بحث خواهیم نمود. در حقیقت وظیفه این قطعه در یک خودرو این است که با اعلام موقعیت دریچه گاز به ECU گزارش کند که خودرو در چه وضعیتی قرار گرفته است. به نوعی می توان گفت بدون وجود سنسور دریچه گاز ، ECU شناخت کاملی از نحوه کارکرد خودرو نخواهد داشت و ممکن است در نحوه گاز خوردن خودرو و یا دور موتور آرام و تند خودرو مشکلاتی پیش بیاید.

بطور کلی عیوبی که ممکن است در اثر خرابی این سنسور در یک خودرو پیش بیاید عبارتند از:

• بالا ماندن دور موتور حتی در شرایط خلاصی موتور
• تاخیر در نحوه گاز خوردن خودرو
• تاخیر در پایین آمودن دور موتور در شرایط خلاصی
• پایین آمدن دور موتور در سردی موتور و بالا رفتن آن در گرم بودن موتور
• نوسان و بالا و پایین رفتن دور موتور

اگر هر کدام از شرایط بالا برای خودرو شما پیش بیاید ممکن است علت اصلی درست کار نکردن و یا کثیفی و آب خوردگی این سنسور درون خودرو باشد. اگر این سنسور به هر دلیلی نتواند موقعیت دریچه گاز را برای ECU صحیح ارسال کند، آنگاه کامپیوتر خودرو در تشخیص دچار اشتباه شده و در نهایت باعث به وجود آمدن انواعی از مشکلات ذکر شده می گردد.

برای عیب یابی این قطعه بسیار کاربردی درون خودرو از دستگاه دیاگ خودرو استفاده می گردد. اطلاعات سنسور TPS معمولا در دستگاه های دیاگ به صورت درصدی و یا ولتاژ باشد. در حالت ایده آل این سنسور باید عددی بین صفر تا چند درجه را نشان دهد. همانطور که پدال گاز را فشار می دهیم باید مقدار نشان داده شده در دیاگ نیز تغییر کند و در هنگامی که به آخرین حد خود برسد، باید عدد نشان داده شده به ۱۰۰ نزدیک شده باشد.

اگر در این دو حالت هیچ تغییری مشاهده نگردید و یا در حالت خلاصی بیشتر از ۵ و در حالت آخرین حد گاز، کمتر از ۹۰ را دیاگ به شما نشان دهد، باید بدانید که سنسور دریچه گاز خودرو ایراد داشته و باید نسبت به تعمیر و یا تعویض آن اقدام نمایید. همچنین در هنگامی که پدال گاز را بین ۰ تا ۲۰ درجه نگه میدارید معمولا باید سنسور به صورت پیوسته اقدام به ارسال اطلاعات نماید. اگر در حین نگه داشتن پدال گاز، ناگهان اطلاعات ارسالی از سنسور، قطع گردد، این نیز نشانه ای از خرابی سنسور دریچه گاز می باشد.

معمولا در خودروهای انژکتوری و امروزی تر ، این سنسور به صورت خودکار توانایی تنظیم خود را داشته و بدون نیاز به عمل خاصی می تواند با شرایط موتور هماهنگ گردد اما در هنگام خرابی باید آن را تعویض نمود.